‘Onderwijs gaat over de toekomst van leerlingen’

Zo’n 50 vertegenwoordigers van onderwijs, overheid en ondernemingen waren gisteren aanwezig in restaurant Keukenconfessies op Strijp S tijdens de derde Pit Stop van het Netwerken Leren in Eindhoven 2030. De avond bestond uit drie inspirerende presentaties, afgewisseld met eetmomenten en dialogen aan tafel aan de hand van actuele vragen rondom leren en onderwijs. In de laatste ronde bedachten de deelnemers een concrete actie om het leren in de stad op een hoger plan te krijgen: van woorden naar daden.

Serendipity Machine
Marcel Nicolaas van Seats2Meet demonstreerde aan het begin van de avond de Serendipity Machine, een applicatie waarop deelnemers aan een bijeenkomst op basis van hun GPS-locatie kunnen inloggen. Via trefwoorden geven ze vervolgens aan wat hun expertise is. Ook kunnen ze een vraag invoeren. De applicatie vergelijkt de gegevens met die van andere deelnemers en maakt op basis daarvan een match. Zo bevordert de applicatie toevallige, maar relevante ontmoetingen. Bij de deelnemers bleek er helaas nog de nodige koudwatervrees te zijn om met de applicatie aan de slag te gaan.

De echte wereld
Jan Moeskops van TechniekTalent.nu vertelde over de noodzaak om in het onderwijs meer te doen rond techniek, enerzijds om het groeiende tekort van straks zo’n 150.000 techneuten op te vangen, anderzijds om beter aan te sluiten bij leerlingen die belangstelling hebben voor techniek. Dat laatste gebeurt te weinig, stelde Moeskops. Hij pleitte voor intensieve samenwerking tussen onderwijs, overheid en ondernemingen. Techniek in de klas moet verder gaan dan het gebruiken van gereedschappen en materialen uit de afvalbak van een bedrijf en de verouderde kennis van veel vakdocenten. “Onderwijs gaat niet over het verleden van de docent, maar over de toekomst van de leerlingen. Stuur leerlingen liever de echte, actuele wereld in, zoals dat nu gebeurt op Were Di in Valkenswaard. Leerlingen bouwen er een duurzame bungalow en halen de daarvoor benodigde actuele kennis op bij relevante bedrijven.” Moeskops vindt het belangrijk dat we ons meer verdiepen in de beleving en belangstelling van jongeren. Met een folder kom je er niet meer. We moeten aansluiten bij wat leerlingen belangrijk en interessant vinden.

Non-formeel leren
Nancy van Loon vertelde over de Dynamo Academy, waar jongeren van verschillende niveaus voor wie een traditionele opleiding op dit moment niet relevant is, aan de slag gaan met ‘non-formeel leren’: geen kant-en-klaar programma, maar ruimte om je op allerlei manieren te ontwikkelen. De deelnemers aan dit project gaan vooral aan de slag met allerlei activiteiten, om zo hun talenten en belangstellingen te ontdekken. Ze zoeken de kennis die ze hierbij nodig hebben zelf op of vragen ernaar in hun omgeving of via de begeleiders van het project. Ondernemersvaardigheden vormen een deel van het verhaal. Dat gaat om praktische dingen, zoals het schrijven van een factuur, maar vooral om investeren, denken in het toevoegen van waarde enzovoort. Het project gaat van start met een kleine twintig deelnemers. Er is al samenwerking met verschillende partijen, waaronder enkele ROC's. Bedrijven die kennis in willen brengen, zijn van harte welkom. (Aanvulling 10-07-2014: lees het artikel over de Dynamo Academy van Erno Mijland op Blendle)

Van woorden naar daden

Het winnende team: een portfolio-platform voor
lerenden.

Ideeën en idealen over de toekomst van leren in Eindhoven zijn er genoeg. Maar hoe kom je tot actie, producten of een eerste stap, zoals in de voorbeelden uit de presentaties? Deelnemers aan de avond gingen in groepen met die vraag aan de slag, waarna ze in een minuut hun idee mochten pitchen. Zo was er het idee om een vak ‘Ik’ in te voeren in het onderwijs, waarbij leerlingen op zoek gaan naar hun passie, geholpen door doorkijkjes in de grotemensenwereld. Die worden dan onder andere verzorgd door ondernemers. Een andere pitch ging over een uitwisselingsprogramma waarbij leraren les krijgen van ondernemers en andersom. Naast basiscursussen ‘onderwijskunde voor ondernemers’ en ‘commerciële / netwerkvaardigheden voor leraren’ bestaat het programma uit korte stages en een afstudeerproject. Wat kunnen bedrijven leren van kinderen? Veel, stelde een groep. Roep Kleine Slimme Groepjes (KSG’tjes) in het leven: kinderen die meedenken over vragen vanuit het bedrijfsleven en de overheid. Student Rick de Visser van de Technische Universiteit is bezig met een online portfolioplatform waarin kinderen hun leerervaringen kunnen vastleggen. Dit idee kreeg de hardste applaus - gemeten met een applaudometer - en won de prijs van de avond: met de groep een bijeenkomst om het idee een stap verder te krijgen in Keukenconfessies.

Netwerken floreren door wederkerigheid en diversiteit

Wat maakt dat netwerken vruchten afwerpen? Het was een van de vragen tijdens een netwerkbijeenkomst rond ‘Leren in Eindhoven 2030’ op 16 april. Zo’n 70 deelnemers uit onderwijs, zorg en bedrijfsleven troffen elkaar in de sfeervolle ambiance van het VentureLab op Strijp S.

Het netwerk Leren in Eindhoven 2030 is een initiatief van Schoolnet Eindhoven (de gezamenlijke onderwijsinstellingen en de gemeente Eindhoven) dat voortvloeit uit de begin dit jaar vastgestelde Visie en Roadmap voor het leren van de toekomst in de stad. Het netwerk is bedoeld om professionals die bezig zijn met leren bij elkaar te brengen en te komen tot activiteiten, projecten en uitwisseling van kennis, ervaring en ideeën. In een reeks bijeenkomsten - Pit Stops - wordt dit netwerk opgebouwd en uitgebreid. De bijeenkomst van 16 april - voorbereid en begeleid door Wij de School - was de tweede in de reeks.

Lerende centraal
Een van de uitgangspunten in de Visie en Roadmap is dat de lerende, met diens talenten, belangstelling en leerbehoeften centraal staat. Bij Integraal Kind Centrum Mondomijn in Helmond is dat het kind van 0 tot 13. Directeur Joke Tillemans verzorgde een korte keynote waarin ze vertelde hoe die gedachte wordt vormgegeven. Dat gebeurt onder andere door vakleerkrachten in te zetten voor talentontwikkeling van kinderen. Denk hierbij aan een muziekleraar of een specialist op het gebied van bewegen en vrije tijd. Na de keynote gingen de deelnemers in groepen uiteen om na te denken over de vraag hoe een netwerk het leren in de stad kan versterken. Op flipovervellen werden de antwoorden verzameld: halen en brengen moeten in balans zijn, hoe meer diversiteit, hoe meer opbrengst en blijf niet te lang hangen in praten en plannen maken, maar kies een concreet doel en ga aan de slag.

Plofkip-onderwijs
Een andere boodschap vanuit de gesprekken luidde: laat je inspireren. Die kans kregen de deelnemers na de pauze met een drietal goede voorbeelden van hoe leren anders kan. Jos Hardeman vertelde over GoodCompanies, een webshop waarop leerlingen producten en diensten kunnen plaatsen, waarvan de opbrengst naar goede doelen gaat. Bas Kamer vertelde hoe hij jongeren met autisme en app-ontwerpers bij elkaar bracht om te komen tot een app die ondersteunt bij communicatieve situaties die lastig zijn als je autisme hebt. En Dennis van den Berge vertelde hoe hij op 15-jarige leeftijd begon met ondernemen. Het onderwijs bleek hem op dit pad weinig te kunnen bieden, hij leerde vooral door doen en door gebruik te maken van zijn netwerk en de contacten die hij heeft op via sociale media. Dennis hield een vurig pleidooi om het huidige ’plofkip-onderwijs’ plaats te laten maken voor meer gepersonaliseerd onderwijs.

Hubs
In het laatste blok van de avond kregen de deelnemers de gelegenheid heuse plannen te smeden: waarmee wil je aan de slag? Hier bleek dat er veel behoefte is aan ‘hubs’, compacte knooppunten van kennis, ideeën en ervaring rond een specifiek thema én met een concreet doel. Zo moet Eindhoven een ‘coding club’ krijgen waarin kinderen en jongeren kunnen leren programmeren. Er is verder behoefte om vragen zichtbaar te maken vanuit de praktijk van het sociale domein en het bedrijfsleven. Naar aanleiding daarvan kunnen organisaties samen met lerenden in en buiten het onderwijs dan in experimenten nieuwe concepten gaan uitproberen. Een van de conclusies van de avond is dat leren en ondernemerschap een combinatie met veel potentie is. Ondernemerschap staat dan voor pro-actief aan de slag met de uitdagingen die op je pad komen. Vanuit die gedachte is het netwerk gebaat bij deelname van professionals en lerenden met verschillende achtergronden. Ondernemers en onderwijsprofessionals kunnen elkaar aanvullen en van en met elkaar leren. Dat brengt de stad verder...

Diashow met beelden van de avond...


Created with Admarket's flickrSLiDR.

Op 4 juni is er een volgende bijeenkomst van het netwerk. Binnenkort kunnen belangstellenden zich hiervoor aanmelden. Op de Facebook-pagina van het netwerk kunnen zij elkaar alvast treffen. Meer informatie: www.facebook.com/leren2030

Onderwijs voor de toekomst: ga doen en deel!

Op 12 maart 2014 vond in Founded By All (Strijp S, Eindhoven) een netwerkbijeenkomst plaats over leren in Eindhoven 2013. De avond werd georganiseerd door Schoolnet Eindhoven in samenwerking met Wij de School en wethouder Schreurs.

In het afgelopen jaar is een Visie en Roadmap voor leren in Eindhoven ontwikkeld. Een groot aantal partners in Brainport Eindhoven werkte hierin samen met de Gemeente Eindhoven, waaronder de Technische Universiteit Eindhoven, Fontys Hogescholen, Summa College, Design Academy en St. Lucas. De Roadmap heeft als doel de innovatiekracht van Brainport Eindhoven in het onderwijs toe te passen. De lerende staat daarbij centraal, en samenwerken met verschillende partners over de grenzen van instellingen heen is het uitgangspunt.



De netwerkavond was bedoeld om de innovatie in het onderwijs in de regio verder gestalte te geven. Ruim 70 deelnemers met diverse achtergronden wisten de weg naar Founded By All te vinden. Ze kregen een korte inleiding op het thema, maakten kennis met enkele best practices en gingen daarna met elkaar in gesprek. Dit gedeelte in de vorm van een korte World Café werd gefaciliteerd door Maud van Zandvoort en Jacline de Kort van Wij de School. Deelnemers presenteerden na afloop van dit gedeelte van de avond kort de opbrengst van de dialoog.

Enkele citaten:

'Als je een goed idee hebt, moet je het gewoon gaan doen. Maak desnoods ruzie met je rector als dat nodig is.'
(Eugène Bernard)

'Met subsidie word je niet getriggerd om na te denken over wat wel en wat niet werkt. Bovendien valt wat je ermee doet meteen weg als de subsidie ophoudt. Als je door te doen laat zien dat het werkt, komt het geld vanzelf.'
(Maarten Hendriks)

'Laat leerlingen zelf vertellen hoe ze het onderwijs ervaren. Manco van het onderwijs is dat we onszelf heel belangrijk maken, maar luister eens naar de kinderen zelf. Ze kunnen het heel goed vertellen, al van jongsaf aan.'
(Jacqueline de Theije)

'We moeten ook de intrinsieke motivatie van de leerkracht weer gaan aanspreken. Die zijn ze voor een stuk kwijtgeraakt.'
(Jan Heesakkers)

'Geef innovatie een kans, dus ga innovatie niet teveel organiseren'
(Rob Venema)

'Mooi statement: delen is het nieuwe leren.'

(Pieter Hendrikse)

Alles verandert vanwege de informatietechnologie ook in leren met elkaar in po en vo werkveld!
(Maud van Zandvoort)

'Kennis is macht. Geven is kracht.'
(Detlef La Grand)

'Hierdoor gaat het leven van zo veel mensen zo veel beter worden!'

(Mary-Ann Schreurs)

Veel deelnemers bleven na afloop van dit gedeelte nog naborrelen en -praten. Bij vertrek konden ze een boodschap ophangen op een van de opgehangen slingers onder het motto: 'Onderwijs is een feestje, maar je moet zelf de slingers ophangen.'

Erno Mijland van Wij de School ondersteunde met een op de avond zelf aangemaakt online smoelenboek. Hij richtte ook een Facebook-groep in waarin de deelnemers en andere belangstellenden elkaar vanaf nu online kunnen ontmoeten.

Wij de School denkt graag mee met Eindhovense scholen om vorm en inhoud te geven aan eigentijds en toekomstgericht onderwijs. Neem contact met ons op voor het maken van afspraak voor een kennismakingsgesprek.

Zie ook: persbericht gemeente Eindhoven

Een talentenbank met (groot)ouders

‘Talent’ is een sleutelbegrip op Basisschool de Disselboom in het Brabantse Wintelre. Sinds enige tijd beschikt de school over een zogenaamde talentenbank. Het idee: iedere (groot)ouder heeft wel een specifiek talent. Hoe zouden de school en de leerlingen hier gebruik van kunnen maken? De talentenbank geeft een overzicht van de mogelijkheden.

De school is begonnen met het stellen van drie vragen in een formulier, gericht aan de ouders:

• Waar ben je goed in?
• Hoe zou je je talent in kunnen en willen zetten voor de school?
• Wat zijn je praktische mogelijkheden, op welke momenten ben je beschikbaar?

In de communicatie benadrukte de school dat het om ‘alledaagse’ talenten gaat: een interesse, hobby, vaardigheid of beroep. ‘Talent’ gaat niet alleen over topvoetbal of podiumkunsten. De een doet aan bloemschikken, de ander bakt graag, is lid van het plaatselijke gilde of maakt natuurfilms.

De betrokken leerkracht schat steeds in hoe de betrokkenen ingezet kunnen worden en stemt dat met hen af. Een ouder kan wellicht zelfstandig een presentatie geven, terwijl de ander zich prettiger voelt als hij of zij kan helpen bij een activiteit in de klas. In alle gevallen is er sprake van een positieve ouderbetrokkenheid die verder gaat dan de traditionele bijdragen van ouders: van luizenmoeder tot lid van de medezeggenschapsraad.

De school raadpleegt de databank regelmatig, met name ook in de zogenaamde talentenweken. In die weken staat telkens één van de acht meervoudige intelligenties centraal in de vorm van bijzondere activiteiten en lessen.

Om de databank up to date te houden worden ouders (opnieuw) aangesproken bij de jaarlijkse ouderavond en via een pagina op de website van de school. Ook bij het inschrijven van nieuwe leerlingen wordt het formulier met de drie vragen voorgelegd. Bovendien kunnen omwonenden van de school zich aanmelden.

Status: in uitvoering.

In de rubriek Idee! laat Wij de School praktische voorbeelden zien van activiteiten die de betrokkenheid van ouders en de omgeving vergroten én die een positieve bijdrage leveren aan het leren op school. Een idee voor uw school? Neem contact op met Wij de School...

De Kempen gaan slimmer samenwerken rond de school

'Slimmer samenwerken rond de school'... dat was het motto van Kempen Klic 2013 op 3 oktober in het pand van Tulp Firemakers in Duizel.

Een kleine veertig leraren, leerlingen, ouders, rectoren, ondernemers en vertegenwoordigers van het verenigingsleven en de gemeente troffen elkaar om gezamenlijk op zoek te gaan naar nieuwe vormen van goede samenwerking rond de school. In de levendige gesprekken kwamen de deelnemers gezamenlijk tot slimme oplossingen, goede ideeën en experimenten. Het was een verbindende bijeenkomst waarin een andere kijk op samenwerken rond de school centraal stond met als doel: fijner en beter onderwijs.

Wij de School maakte in samenwerking met vormgever Sjoerd Cloos een handzaam boekje (pdf) met een samenvatting van de bijeenkomst en de opbrengsten. Het boekje geeft een impressie van de werkwijze van Wij de School.

Oma's in the cloud

CC-BY Anna Frodesiak

Oma's zijn sterren in het waarderend toespreken van kinderen. Dat werkt heel motiverend. Bovendien beschikken ze over in jaren opgebouwde kennis en ervaring én ze hebben tijd. Professor Sugata Mitra maakte een aantal jaren geleden een slimme optelsom: de kwaliteiten van oma's + Skype + de behoefte van kinderen aan persoonlijke aandacht en begeleiding bij het leren. De uitkomst noemde hij 'The Granny Cloud': oma's die via Skype begeleiding en bijles geven aan kinderen die daar behoefte aan hebben. Het begon met Engelse dames met een onderwijsachtergrond die leerlingen in India vooruithielpen. Ondertussen worden ook kinderen in Colombia begeleid en hebben zich ook opa's aangesloten bij het project. Op een blog vertellen de deelnemers over hun ervaringen.

Lees ook het interview dat Erno Mijland van Wij de School had met Sugata Mitra in 2010.

Status: in uitvoering.

In de rubriek Idee! laat Wij de School praktische voorbeelden zien van activiteiten die de betrokkenheid van ouders en de omgeving vergroten én die een positieve bijdrage leveren aan het leren op school. Een idee voor uw school? Neem contact op met Wij de School...

Zonnepanelen voor de Antoniusschool in Oirschot

Energie is een belangrijke kostenpost voor scholen. Zonnepanelen installeren lijkt aantrekkelijk, maar het gaat om grote investeringen die pas na vele jaren zijn terugverdiend. In Oirschot gaat men onderzoeken of het met een slimme samenwerking met ouders (en andere bij de school betrokkenen) mogelijk is op korte termijn toch zonnepanelen op het dak te krijgen van het schoolgebouw van de Antoniusschool, waarin ook kinderopvang Korein is ondergebracht.

Het idee: ouders investeren per gezin € 200,00 die een aandeel vertegenwoordigen in het project. Er moeten 265 aandelen verkocht worden om voldoende geld in te zamelen om de plannen te realiseren. Het bedrag van € 200,00 per aandeel wordt, aangevuld met rente, terugbetaald op het moment dat de investering in de panelen is terugverdiend. De eerste aandelen zijn ondertussen gereserveerd.

Voor de school heeft het project een toegevoegde waarde voor de profilering op de thema's natuur en omgeving. De leerlingen worden daarnaast geconfronteerd met het onderwerp duurzaamheid.

Het project wordt begeleid door de energiecoöperatie O3energie.

Status: in voorbereiding, eerder op vergelijkbare wijze uitgevoerd in Amersfoort.

In de rubriek Idee! laat Wij de School praktische voorbeelden zien van activiteiten die de betrokkenheid van ouders en de omgeving vergroten én die een positieve bijdrage leveren aan het leren op school. Een idee voor uw school? Neem contact op met Wij de School...